یکی از بزرگترین نعمتهایی که خداوند به انسان ارزانی داشته است، نعمت زبان و توانایی تکلم است. تا آنجا که خداوند خود در آیه چهارم سوره «الرحمن» تعلیم نطق و بیان به انسان را به عنوان یک نعمت مهم، پس از مقام آفرینش وی به او یادآوری میکند.
جالبتر از آن اینکه معجزه پیامبر اسلام ـ قرآن ـ که خود با عظمتترین معجزههاست، خود از سنخ کلام است.
تأثیر کلام شیوا و فصیح تا بدانجاست که بر طبق نص صریح قرآن از جمله اولین دعاهای حضرت موسی (علیه السلام) پس از مبعوث شدن به رسالت، همین امر بوده است؛ آنجا که میفرماید: «گره از زبانم بگشا تا سخنانم را دریابند».
باری کلام انسان عصای معجزهگر اوست که میتواند سرشار از سحر و اقتدار باشد و برای مسلمانان جای بسی افتخار است که در آموزههای دینی ما توصیههای بس گرانقدر و ارزشمندی در این زمینه وجود دارد.
آداب سخن گفتن با یکدیگر از منظر قرآن
آیات مکرر و متعددی درباره سخن گفتن انسانها با یکدیگر در قرآن آمده است. برخی از این آیههای هدایتگر که بسیار قابل تأمل و تعمقاند عبارتند از:
«طاعَةٌ وَ قَوْلٌ مَعْرُوفٌ فَإِذا عَزَمَ الْأَمْرُ»؛ « [ولى] فرمانپذیرى و سخنى شایسته برایشان بهتر است». (محمد/21)
«... وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً ...»؛ «...و با مردم [به زبانِ] خوش سخن بگویید ...». (بقره/83)
«وَ قُلْ لِعِبادی یَقُولُوا الَّتی هِیَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّیْطانَ یَنْزَغُ بَیْنَهُمْ إِنَّ الشَّیْطانَ كانَ لِلْإِنْسانِ عَدُوًّا مُبیناً»؛ «و به بندگانم بگو: آنچه را كه بهتر است بگویند، كه شیطان میانشان را به هم مىزند، زیرا شیطان همواره براى انسان دشمنى آشكار است.»(اسراء/53)